Tìm hiểu Bệnh sán lá gan nhỏ, Bệnh sán lá gan lớn

Tìm hiểu Bệnh sán lá gan nhỏ, Bệnh sán lá gan lớn
502 Lượt xem

Sán lá gan nhỏ:sẽ có 3 loại là Clonorchis sinensis, Opisthorchis viverrini; Opisthorchis felineus

Sán lá gan lớn: sẽ có 2 loại là Fasciola hepatica, Fasciola gigantica

Sán lá gan

Con sán nằm trong lá gan

Hình dạng và kích thước: Sán lá gan lớnsán lá gan nhỏ đều có hình như chiếc lá, bờ mỏng và thân dẹt. Kích thước khác nhau tùy loại: sán lá gan lớn có kích thước lớn hơn so với sán lá gan nhỏ. Cơ thể của sán đều là lưỡng giới, nó vừa có buồng trứng và tinh hoàn trên một cơ thể sán.

Khả năng được tồn tại ở môi trường bên ngoài: Trứng của sán lá gan có vỏ mỏng nên tồn tại môi trường bên ngoài rất thấp, ở nhiệt độ ánh sáng mặt trời trên 70°C trứng sẽ bị hỏng. Tuy nhiên, trứng sán lá gan nếu muốn phát triển thành ấu trùng phải ở môi trường nước do ở trên cạn trứng sẽ bị hỏng và không thể phát triển được, khả năng tồn tại của sán lá gan nhỏ trưởng thành ở ngoại cảnh cũng rất thấp.

2. Con người bị nhiễm bệnh sán gan sẽ như thế nào?

Bệnh sán lá gan nhỏ:

Nguyên nhân chính là người và ở một số động vật như mèo,chó, hổ báo, cáo chồn, rái cá, chuột, côn trùng ở dưới mặt đất ngoài ra vật chủ trung gian truyền bệnh thứ nhất là các loài ốc, vật chủ trung gian truyền bệnh thứ hai là các loại cá nước ngọt...

Người bị nhiễm bệnh do thường xuyên ăn cá, ốc có chứa ấu trùng sán chưa được nấu chín kỹ nên sau khi ăn ấu trùng này được đưa vào dạ dày, xuống tá tràng rồi ngược theo đường mật lên gan do đó phát triển ký sinh tại gan và gây bệnh ở đường mật.

Vòng đời trưởng thành của sán lá gan lớn

Bệnh sán lá gan lớn:

Nguyên nhân được gây ra chính là động vật ăn cỏ như các loại trâu, bò, vật chủ trung gian truyền bệnh là ốc mà người dân thường hay ăn.

Người bị nhiễm bệnh do hay ăn sống các loại rau mọc dưới nước (rau ngổ, rau lang, rau cần, rau cải...) hoặc uống nước mưa, nước lã không đươhc sạch có nhiễm ấu trùng sán.

3. Bệnh sán lá gan có triệu chứng như thế nào?

3.1. Thời gian ủ bệnh

Thời gian ủ bệnh của bệnh sán gan nhỏ và sán lá gan lớn sẽ phụ thuộc vào số lượng ấu trùng mà người dân gặp phải, đối với sán lá gan nhỏ nhiễm hơn 100 sán mới có thể biểu hiện rõ rệt, đối với sán lá gan lớn thời gian ủ bệnh khó được xác định chính xác và không có biểu hiện ra bên ngoài.

3.2. Thời kỳ lây truyền

Đối với sán lá gan nhỏ: Sau khi sán được xâm nhập vào các nhu mô gan thì sán non sẽ phát triển thành sán trưởng thành và được đẻ trứng trong các đường ống dẫn mật, trứng được xuất ra ngoài theo phân xuống nước và phát triển theo một chu kỳ do đó sẽ lây truyền qua những loại cá sống có nang trùng.

Do sán lá gan được ký sinh trong đường mật, khi nhiễm sán lá gan nhỏ có thể có các biểu hiện: Có triệu chứng đau tức vùng ở gan do sán sinh sản gây ra tắc các đường mật trong gan do đó dẫn đến biểu hiện đau tức ở hạ sườn phải.

Chán ăn,đầy hơi, rối loạn tiêu hóa ,buồn nôn.

Ngoài ra còn có biểu hiện sạm da, vàng da, vàng mắt và dấu hiệu gan sưng to hay xơ gan tùy theo mức độ của bệnh gây ra.

Trường hợp nặng nhất có thể xảy ra sán lá gan nhỏ có thể gây viêm đường mật, xuất huyết đường mật, ung thư đường mật, xơ gan mật...

Đối với sán lá gan lớn:

Sau giai đoạn xâm nhập vào nhu mô gan từ 2 đến 3 tháng, sán sẽ di chuyển vào đường mật, trưởng thành và tạo thành các trứng, trứng sẽ được đi ra ngoài theo đường phân tiếp theo đó sẽ xuống nước sau đó tạo thành ấu trùng rồi qua ốc phát triển thành những ấu trùng đuôi và nang trùng bám vào rau hoặc bơi trong nước, vì vậy nếu người hay động vật ăn cỏ ăn trúng phải thì nang trùng sẽ đi vào dạ dày tới ruột rồi lên gan và ký sinh tại gan. Tại gan sán được trưởng thành có thể ký sinh và gây bệnh cho người trong nhiều năm.

Khi nhiễm sán lá gan lớn người bệnh thường có một hoặc các biểu hiện:

Đau vùng hạ sườn phải lan về phía sau hoặc đau vùng thượng vị, biểu hiện đau không đặc hiệu, có thể đâu râm rang từng cơn đôi khi đau dữ dội, sẽ có trường hợp không bị đau bụng.

Bệnh nhân hay mệt mỏi, có cảm giác chướng bụng ăn không tiêu, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, có thể sốt nhẹ hoặc đau nhức xương khớp, đau cơ và ngứa nỗi mề đay.

Ngoài ra một số rường hợp sán lá gan lớn có thể gây áp xe gan, bệnh nhân có triệu chứng đau hạ sườn phải dữ dội, sốt cao, gan phình to. Nếu khối áp xe đó vỡ lên phổi có thể gây tràn dịch màng phổi, bệnh cảng nặng nề và nguy hiểm.

Một số trường hợp sán sẽ ký sinh đi lạc chỗ như ở phổi, vùng dưới da ngực....

Triệu chứng của bệnh sán lá gan có biểu hiện tương đương với các bệnh lý khác ở gan như viêm gan virus siêu vi, viêm đường mật do sỏi, ung thư gan, hay áp xe gan do các nguyên nhân khác...vậy nên người bệnh cần được kiểm tra xét nghiệm thật kỹ để được điều trị thích hợp.

4. Làm thế nào để biết mình bị nhiễm sán lá gan hay không?

Nếu nghi ngờ mình bị nhiễm bệnh sán lá gan, bệnh nhân có thể đến bệnh viện hoặc phòng khám làm xét nghiệm:

Bệnh sán lá gan nhỏ: xét nghiệm được tìm thấy trứng sán ở trong phân hay dịch tá tràng.

Bệnh sán lá gan lớn: xét nghiệm được tìm thấy trứng sán trong phân hoặc xét nghiệm máu bằng các kỹ thuật miễn dịch (ELISA) có thể tìm thấy kháng thể kháng sán lá gan lớn trong huyết thanh bệnh nhân.

Tuy nhiên, trong trường hợp sán ký sinh lạc chỗ, cần phải có các phương tiện chẩn đoán trên hình ảnh để xác định vị trí sán ký sinh như CT, MRI...

5. Cách điều trị bệnh sán lá gan

Khi bị nhiễm bệnh sán lá gan người bệnh phải điều trị kịp thời, dùng đúng thuốc, đủ liều theo chỉ định của bác sĩ, tái khám để bác sĩ chẩn đoán nâng cao tình trạng của bệnh nhân.

6. Phòng bệnh sán lá gan

Thông qua những hiểu biết về các phương thức lây truyền và tác hại của sán lá gan, mọi người cần thực hiện các biện pháp như sau để phòng tránh nhiễm bệnh:

Thực hiện ăn đồ nấu chín kỹ, uống nước đun sôi đặc biệt không ăn các loại cá sống, shushi, các ốc khi chưa được chế biến kỹ dưới mọi hình thức, không ăn nhiều rau sống và các loại rau mọc dưới nước

Phải rữa tay trước khi ăn và chế biến thức ăn.

Quản lý chặt chẽ phân người và phân động vật, không được dùng phân tươi để bón rau.

Sử dụng nước sạch để ăn và uống.

Bệnh sán lá gan được xem là một bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa, bệnh có thể gây ra những biến chứng nặng, nó ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người. Nếu nghi ngờ có khả năng nhiễm bệnh chúng ta phải đến các cơ sở khám và chữa bệnh để được khám, xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh tình trạng nguy hiểm.

Ds. Nguyễn Thị Thanh Xuân

bản đồ đường đi
thông báo

LỊCH KHÁM BỆNH

Phòng khám làm việc từ thứ 2 đến CN

Mở cửa từ 7h sáng đến 5 giờ chiều

Nghỉ ngày Lễ, Tết 

Trân trọng thông báo

Hỗ trợ trực tuyến

"Thường xuyên ngứa da

 nên kiểm tra giun sán"

TƯ VẤN MIỄN PHÍ

LIÊN HỆ BÁC SĨ

Hotline: 02838302345

Phòng khám quốc tế ánh nga

GIẤY PHÉP SỐ 

02523/SYT-HCM-GPHĐ

MÃ SỐ THUẾ

0312466011/SKHĐT-HCM

ĐC: 76 Trần Tuấn Khải, P.5, Q.5, TP. HCM

ĐT: 028 38 30 23 45 - Tổng Đài 081080

video clip
Bác sĩ Nga chia sẻ bắt con sán xơ mít dài 3 mét trong bụng bé trại 7 tuổi
Bác sĩ Nga chia sẻ bắt con sán xơ mít dài 3 mét trong bụng bé trại 7 tuổi
Giới thiệu  phòng khám Ánh Nga
Giới thiệu phòng khám Ánh Nga
thống kê truy cập
  • Đang online: 48
  • Hôm nay: 107
  • Tuần: 14339
  • Tháng: 7136
  • Tổng truy cập: 3092985
Zalo
Hotline
Hotline